Wypalenie zawodowe

Wypalenie zawodowe, CoachingSpot

Wypalenie zawodowe, CoachingSpot

Stres managerski, wypalenie zawodowe.

Współcześni managerowie są jak zawodowi sportowcy. Pracują silnie obciążeni stresem, muszą ściśle zachowywać dyscyplinę działań tak, by zachować ich wysoką skuteczność. Często podejmują ryzykowne decyzje, działają pod ogromną presją czasu i wyników, związane jest to z wielkim wydatkiem energii. Bywa, że, podobnie jak sportowcy, często podróżują, również pomiędzy strefami czasowymi. Do tego dochodzi jeszcze odpowiedzialność finansowa, moralna i wręcz karna za podejmowane decyzje.

Manager - sportowiec, CoachingSpot

Manager – sportowiec, CoachingSpot

Managerowie jak sportowcy? Jednak jest wielka różnica. Sportowcom towarzyszy sztab wspomagający – trener ustalający plan pracy, osoby zajmujące się przygotowaniem fizycznym, lekarz sportowy specjalista, dietetycy, masażyści, coraz częściej coachowie, trenerzy mentalni wspierający właśnie sferę mentalną i motywację zawodnika. Sztab ludzi, którzy planują trening, odpowiednie obciążenia, właściwą regenerację. Do tego sportowców uczy się i uświadamia, że również sami powinni, wręcz muszą dbać o siebie. Bo jak nie, to nie będzie wyników, pojawią się kontuzje, sponsorzy odejdą, kariera się skończy.
A managerowie? Czy też mają takie wsparcie i, co równie ważne, świadomość? Jak często pozostają zostawieni sami sobie? A czy nie jest tak dodatkowo, że wymagania odnośnie umiejętności, kompetencji, wydolności i tempa managera ciągle rosną? Sportowcy statystycznie częściej przegrywają niż wygrywają, ale mają również kibiców, którzy zaśpiewają im wtedy „nic się nie stało…”.
A managerowie? Czy nie jest często tak, że słyszą i myślą „jesteś tak dobry, jak twój ostatni miesiąc”? I że czują za plecami oddechy innych, czekających na zajęcie ich miejsca?

Wyścig szczurów, CoachingSpot

Symptomy wypalenia zawodowego.
Wypalenie zawodowe jest w wielu krajach, w Polsce jeszcze nie, uznane za jednostkę chorobową.
Lista symptomów jest bardzo bogata, bo też zjawisko jest rozległe i wielowymiarowe. Wypalenie charakteryzuje się również tym, że rozwija się powoli i dzieli się na fazy.

Fazy wypalenia zawodowego, CoachingSpot

W związku z tym pojawiają się różne objawy w zależności od stopnia rozwoju sytuacji.
Za dr Elżbietą Lisowską przytoczę najczęstsze.

Faza pierwsza- stadium ostrzegawcze, w którym pojawiają się bóle głowy, nieustępujące objawy przeziębienia, stale towarzyszące uczucie irytacji.

Faza druga to stadium trudniejsze i pojawia się, gdy syndrom trwa dłużej. Charakteryzuje się wybuchami irytacji, pogardą dla innych, pogorszeniem jakości pracy.

Faza trzecia to już stadium chroniczne, w którym rozwijają się objawy fizyczne, psychiczne i psychosomatyczne.

Ogólnie możemy mówić o wyczerpaniu emocjonalnym i psychofizycznym, depersonalizacji oraz poczuciu braku satysfakcji i obniżonych dokonań osobistych.

Fazy wypalenia, CoachingSpot

Symptomy na poziomie organizacyjnym:
emocjonalne- brak satysfakcji z pracy
poznawcze- cynizm dotyczący roli pracy, uczucie, że nie jest się docenianym, utrata zaufania do kierownictwa i współpracowników
behawioralne- obniżona efektywność, mierne dokonania w pracy, obniżona wydajność, złe zarządzanie czasem, brak zdolności organizacyjnych, zwiększona liczba L4, zbytnie uzależnienie od przełożonych.

Najważniejsze szczegółowe symptomy indywidualne:
emocjonalne- wyczerpanie emocjonalne, zmienność nastrojów, wzmożone napięcie, niepokój
poznawcze- bezradność, poczucie „bycia złapanym w pułapkę”, niezdolność do koncentracji, trudności w podejmowaniu decyzji, niska samoocena, schematyczność myślenia
fizyczne- bóle głowy, zaburzenia snu, chroniczne zmęczenie, częste i długie przeziębienia, choroby serca
behawioralne- nadaktywność, nadużywanie leków, alkoholu, impulsywność, ciągłe uskarżanie się, porzucanie zajęć rekreacyjnych, niedojadanie lub nadmierne objadanie się.

Przyczyny wypalenia zawodowego.
Przyczyn wypalenia zawodowego może być wiele, są szczegółowe opracowania na ten temat. Najważniejszą jest DŁUGOTRWAŁY STRES.
Często rozmawiam z moimi klientami np. o optymalizacji sposobu zarządzania czasem. Chętnie korzystam wtedy z Macierzy Eisenhowera w opracowaniu Coveya, szczególnie cenię opisanie rezultatów dominacji poszczególnych części matrycy. Dla wyjaśnienia, chodzi o podział czasu pomiędzy zadania: pilne-ważne, niepilne-ważne, pilne-nieważne, niepilne-nieważne.

Krótko na ten temat – co to jest i jakie są konsekwencje dominacji sytuacji z poszczególnych ćwiartek:

I PILNE-WAŻNE, czyli kryzysy, sprawy naglące, zadania z krótkimi terminami realizacji, najczęściej ASAP.
Dominacja tych sytuacji prowadzi do ciągłego stresu, wynikającego z niego wypalenia, ciągłego zarządzania kryzysami, gaszenia pożarów

II NIEPILNE-WAŻNE, czyli zapobieganie, budowanie relacji, szukanie nowych rozwiązań, kreowanie rzeczywistości, planowanie.
Dominacja tych sytuacji prowadzi do tworzenia wizji, zwiększaniu perspektywy, równowagi, poczucia kontroli, opanowywania drobnych kryzysów.

III PILNE-NIEWAŻNE, czyli pewne korespondencje, raporty, niektóre spotkania, telefony, najbliższe naglące sprawy, aktywności popularne.
Dominacja tych sytuacji prowadzi do krótkowzroczności, zarządzania kryzysami, poczucia braku kontroli, działania w stylu kameleona, uznaniu planów i celów za bezwartościowe.

IV NIEPILNE-NIEWAŻNE, czyli codzienność, zapracowanie, pewne telefony, pewna korespondencja, pożeracze czasu, przyjemności w czasie pracy.
Dominacja tych sytuacji, w szczególności w połączeniu z ćwiartką III, prowadzi do całkowitego braku odpowiedzialności, uzależnienia od innych, zwolnienia z pracy.

Zarządzanie czasem, CoachingSpot

Co możemy i powinniśmy robić sami?
Zapobieganie. Najistotniejsza tutaj jest świadomość managera na temat zagrożenia i umiejętność odpowiedniej kontroli. Konkretnie:
-ustalaj realistyczne cele
-odpoczywaj
-traktuj sprawy mniej osobiście
-dbaj o siebie samego
-podkreślaj pozytywne strony sytuacji
-oddziel sprawy zawodowe od rodzinnych

Osobiście polecam również pracę coachingową jako wsparcie na każdym z etapów wypalenia zawodowego. Wtedy można szczegółowo zaplanować odpowiednie i realne działania, by z wypalenia wyjść i zapobiegać mu w przyszłości. Idealnie byłoby gdyby o takim wsparciu i inwestowaniu w swoich managerów świadomie i konkretnie myślała organizacja.

Wypalenie zawodowe, CoachingSpot.pl